اگر ناگهان دچار کمردردی شده اید که همراه با آن درد به باسن و پشت ران و ساق شما هم انتشار پیدا میکند به احتمال زیاد دچار وضعیتی شده اید که به آن سیاتیک Sciatica میگویند. سیاتیک به درد های تیر کشنده ای میگویند که از پشت باسن شروع شده و به پشت ران و ساق و گاهی کف پا تیر میکشد.
سیاتیک چیست؟
سیاتیک به کمر دردی می گویند که توسط عصب سیاتیک ایجاد شده باشد. در منطقه ای در بخش تحتانی کمر رشته های عصبی انتهای نخاعی کنار هم قرار گرفته و عصب سیاتیک را تشکیل می دهند. در نتیجه آسیب یا فشار بر روی عصب سیاتیک در پایین کمردردی حس می شود که تا باسن، ران و پاها گسترش می یابد. تا 90? از افراد بدون جراحی بهبود می یابند.
علایم سیاتیک
شایع ترین علامت سیاتیک درد در ناحیه پایین کمر است که از طریق ران و باسن و یکی از پاها گسترش می یابد. درد معمولا فقط یک پا را تحت تاثیر قرار می دهد و ممکن است موقع نشستن، سرفه کردن یا عطسه بدتر شود. همچنین ممکن است پا بی حس، ضعیف یا سوزش داشته باشد. علایم سیاتیک معمولا ناگهانی ظاهر شده و روزها یا هفته ها ادامه می یابد.
درد سیاتیک یا سایر دردهای کمر؟
85? از آمریکایی ها تجربه برخی ازانواع کمر درد را در دوران زندگی خود داشته اند. اما این همیشه شامل عصب سیاتیک نمیشود. در بسیاری از موارد، درد کمر در نتیجه کشیدگی یا فشار بیش از حد بر عضلات در قسمت پایین بدن است. آنچه که بیش از همه درد سیاتیک را از سایر دردها متمایز می کند، انتشار درد تا پایین پا و به درون انگشتان است. احساسی مثل گرفتگی ضدید عضلات پا که چند روز طول بکشد.
چه کسی سیاتیک می گیرد؟
اکثر افرادی که سیاتیک میگیرند بین سنین 30 تا 50 هستند. زنان ممکن است بیشتر در معرض ابتلا به این مشکل در دوران بارداری باشند؛ بدلیل فشاری که بر عصب سیاتیک از طرف رحم در حال رشد وارد می شود. علل دیگر عبارتند از: فتق دیسک و آرتریت دژنراتیو ستون فقرات.
علت: فتق دیسک بین مهره ای
شایع ترین علت سیاتیک، فتق دیسک است. دیسک مانند بالشتک بین مهره های ستون فقرات عمل می کند. با افزایش سن این دیسک ضعیف تر شده و آسیب پذیرتر می شود. گاهی اوقات مرکز ژل مانند یک دیسک از طریق پوشش خارجی آن فشار وارد کرده و و بر ریشه های عصب سیاتیک فشار وارد می کند.حدود 1 نفر از 50 نفر در طول زندگی شان به فتق دیسک مبتلا می شوند. در حدود یک چهارم از آنها علایمی دارند که بیش از 6 هفته طول خواهد کشید.
علت: تنگی ستون فقرات
ساییدگی و پارگی طبیعی مهره ها می تواند منجر به تنگی کانال نخاعی شود. این تنگی، تنگی نخاعی نامیده می شود و ممکن است بر روی ریشه های عصب سیاتیک فشار وارد آورد. تنگی ستون فقرات در بزرگسالان بالای 60 سال شایع تر است.
علت: تومورهای نخاعی
در مواردی نادر، سیاتیک ممکن است از تومور در حال رشد در داخل و یا در امتداد نخاع یا عصب سیاتیک به وجود بیاید. همچنان که تومور رشد می کند ممکن است بر روی اعصابی که شاخه ای از طناب نخاعی است فشار وارد آورد.
علت: سندرم پیریفورمیس
پیریفورمیس ماهیچه ای است که در عمق باسن جای گرفته. این ماهیچه انتهای ستون فقرات را به بالای استخوان ران و متصل کرده و مستقیما عصب سیاتیک را در بر می گیرد. اگر این عضله دچار اسپاسم شود می تواند بر روی عصب سیاتیک فشار وارد کرده وعلایم تشدید سیاتیک نمایان گردد. سندرم پیریفورمیس در زنان شایع تر است.
کیف پول چاق می تواند پیریفورمیس را شعله ور کند!
ممکن است به نظرتان عجیب و غیرقابل باور بیاید؛ اما یک کیف چاق می تواند سندرم پیریفورمیس را شعله ور کند. این وضعیت بیشتر در مردانی دیده می شود که عادت دارند کیف پولشان را در جیب پشت شلوار بگذارند. نتیجه این کار فشار مزمنی است که بر ماهیچه پیریفورمیس وارد شده و می تواند با گذشت زمان عصب سیاتیک را تحریک کند. برای اجتناب از این درد و عواقب آن، کیف پول را در جیب جلو یا کیف دستی تان بگذارید.
علت: آسیب دیدگی یا عفونت
از علل دیگر سیاتیک التهاب عضلانی، عفونت، یا آسیبهایی مانند شکستگی است. به طور کلی، هر نوع بیماری که موجب تحریک و یا فشرده شدن عصب سیاتیک شود می تواند علایم درد سیاتیک را ظاهر کند. در برخی موارد، به بدون هیچ علت مشخصی میتواند سیاتیک یافت شود.
تشخیص سیاتیک: معاینه
برای تشخیص اینکه سیاتیک دارید یا خیر پزشک از شما می پرسد که دردتان چطور شروع شده و محل دقیق آن کجاست؟ ممکن است از شما خواسته شود چمباتمه بزنید، روی پاشنه و انگشتان پا راه بروید و یا پای خود را بدون خم شدن زانو بالا بیاورید. این تست های عضلانی می تواند به پزشک شما کمک کند تا تحریک شدگی سیاتیک را در شما تعیین کند.
تشخیص سیاتیک: تصویربرداری
پزشک شما ممکن است آزمایشات تصویربرداری مانند اح-آر-آی تجویز کند تا اطلاعات بیشتری در مورد محل و علت عصب تحریک شده بدست آورد. در ام-آر-آی همترازی دیسک های مهره ای، رباط ها و ماهیچه ها مشخص می شود. سی تی اسکن با استفاده از ماده حاجب نیز می تواند یک عکس مفید از طناب نخاعی و اعصاب را فراهم کند. تعیین علت سیاتیک می تواند به هدایت روند درمان کمک کند. تصویربرداری با اشعه ایکس به تشخیص ناهنجاری های استخوانی کمک می کند اما نمی تواند مشکلات عصبی را پیدا کند.
عوارض مربوط به سیاتیک
اگر شما دچار از دست دادن کنترل مثانه یا روده شده اید، با دکتر خود تماس بگیرید. این می تواند نشانه ای از یک اورژانس پزشکی باشد که نیاز به عمل جراحی جهت جلوگیری از صدمه دائمی دارد. خوشبختانه این عارضح بسیار نادر است. اغلب موارد سیاتیک در عرض چند روز یا چند هفته از بین میرود و باعث هیچ ضرر پایداری نمیشود.
تسکین سیاتیک: یخ و گرما
مراحلی وجود دارد که می توانید در خانه انجام دهید و درد سیاتیک خود را تسکین دهید.: گذاشتن حوله گرم یا کیسه یخ میتواند مفید باشد. اعمال گرما یا یخ به مدت 20 دقیقه هر دو ساعت باید انجام شود. به تجربه درخواهید یافت که کدامیک برای شما منفعت بیشتری دارد و یا اینکه متناوبا از سرما و گرما استفاده کنید.
تسکین سیاتیک: دارو
مصرف مسکن های بدون نسخه می تواند به تسکین کوتاه مدت درد سیاتیک کمک کنند. استامینوفن و داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs ) مانند آسپیرین، ایبوپروفن و ناپروکسن در تسکین درد موثرند. پزشک شما ممکن است با تزریق های استروئیدی التهاب را کاهش دهد.
تسکین سیاتیک: حرکات کششی
در حالی که سیاتیک شما در حال بهبود است، سعی کنید خودتان را فعال نگه دارید. حرکت واقعا می تواند به کاهش التهاب و درد کمک کند. یک فیزیوتراپیست می تواند به شما نشان دهد که چگونه به آرامی، حرکات کششی عضلات همسترینگ و پایین کمر را انجام دهید. با توجه به وضعیت پزشکی شما، برخی ورزش ها ممکن است توصیه نشود. پزشک شما ممکن است راه رفتن کوتاه مدت را توصیه کند.
تسکین سیاتیک: تزریق
در موارد شدید، پزشک ممکن است تزریق استروئید به ناحیه ستون فقرات را به منظور کاهش التهاب توصیه کند. در این روش تزریق، دارو مستقیما به منطقه اطراف عصب سیاتیک هدایت می شود.
تسکین سیاتیک: جراحی
اگر سیاتیک ناشی از فتق دیسک باشد و پس از 4 تا 6 هفته درد همچنان ادامه یابد، جراحی می تواند یکی از گزینه های درمان باشد. جراح بخشی ازدیسک فتق را برای از بین بردن فشار بر روی عصب سیاتیک حذف میکند. در حدود 90 درصد از بیماران پس از این عمل جراحی بهبود حاصل می کنند. سایر اعمال جراحی درد سیاتیکی که ناشی از تنگی کانال نخاعی است را تسکین می دهند.
توانبخشی سیاتیک
پس از عمل جراحی کمر، معمولا از رانندگی، بلند کردن اجسام، یا خم شدن به جلو برای حدود یک ماه باید جلوگیری کنید. پزشک شما ممکن است فیزیوتراپی را برای کمک به شما در تقویت عضلات کمر توصیه کند. هنگامی که بهبودی کامل خود را بدست آوردید، یک فرصت عالی است تا شما به عقب بر گردید و به همه فعالیت های عادی خود ادامه دهید.
طب مکمل
شواهدی وجود دارد که طب سوزنی، ماساژ، یوگا، و تنظیمات کایروپراکتیک می تواند درد پایین کمر را تسکین دهد. اما تحقیقات بیشتری نیاز است تا تعیین کند که آیا این درمان ها برای سیاتیک مفید است یا خیر.
پیشگیری از سیاتیک
اگر شما یک بار سیاتیک داشته باشید، شانس بازگشت وجود خواهد داشت. اما شما می توانید اقداماتی به منظور کاهش احتمالی آن انجام دهید: • ورزش منظم • حفظ حالت مناسب بدن • خم شدن از ناحیه زانوها به هنگام بلند کردن اجسام سنگین این کارها می تواند به شما در جلوگیری از آسیب به مهره های کمر که ممکن است منجر به سیاتیک شود کمک کند.
